In de ban van de Trollius

Een vakantie verslag met tekst en foto`s van Josephine en Paul. Beiden actief, vrolijk en ongeveer 50 jaar oud.

Bloeiende bloemen

We wisten natuurlijk dat de Alpenweiden volop in bloei zouden staan. Het was een van de redenen waarom we in juni naar Tschiertschen wilden. Maar vóór onze vakantie behoorden we tot het type mensen dat vindt dat je heel goed van de natuur kunt genieten zonder dat je weet hoe al die bloemetjes en plantjes en beestjes precies heten. We zijn bekeerd. Nadat we op 9 juni onze intrek hadden genomen in onze oergezellige kamer, ontdekten we dat er een bloemetjesgroep in het hotel bivakkeerde. ’s Avonds zaten ze met hun opzoekboeken rond de tafel in de salon. Het Fries gekleurde stemgeluid van natuurgids Betty Kooistra, die de groep onder haar hoede had, werkte als een magneet. We konden het niet laten om over haar schouder even mee te kijken in de Flora Helvetica, de Zwitserse florabijbel. De volgende dag trok de groep erop uit, richting Molinis, en wij mochten mee. Eerst voelen we ons best dom. ‘Die gele mini-pioenroos, Betty, hoe heet die?’ ‘Dat is de trollius!’ roept de groep in koor. De trollius of kogelbloem blijkt in deze contreien allesbehalve zeldzaam. De dagen erna zullen we op ons wandelingen hellingen vol trolliussen zien, maar telkens weer zullen we hem enthousiast bij zijn naam noemen: ‘Kijk, de trollius!’

Terwijl wij nog in de ban van de trollius zijn, klinkt het wat verderop: ‘Ik heb een vogelnestje!’ Het vogelnestje blijkt een orchidee te zijn. Geelbruin. ‘Nee, Paul,’ zegt Betty na een opmerking van mijn man, ‘niet uitgebloeid, dat is zijn kleur, kijk maar eens goed.’ En voor we het beseffen zitten ook wij als ware liefhebbers op onze hurken en liggen we even later zelfs op onze buik om een foto te nemen. We worden niet veroordeeld om onze onwetendheid. ‘Als je het maar mooi vindt’, luidt het credo van Betty, die ondertussen op een speelse manier haar enorme kennis met ons deelt.

De namen alleen al! De potentilla erecta. Echt waar? Zo’n stoere naam voor dat bescheiden bloempje met zijn vier gele kroonblaadjes? Dan heeft het vrouwenschoentje het beter bekeken: passender kan een naam niet zijn. Ook de blaassilenen met hun opgeblazen kelkjes en de boshengels met de twee gele bloempjes in de oksel doen hun naam eer aan. ‘Die heb je in Nederland ook, maar niet zo mooi,’ zegt groepslid Ankie, die met haar scherpe blik de ene ontdekking na de andere doet.

De gevlekte orchis, de grote keverorchis, het witte bosvogeltje en andere orchideeën. Bolrapunzel, bosooievaarsbek, de morgenster en zijn pluizenbol, bergnagelkruid, knikkend nagelkruid, moesdistel, alpenwondklaver, alpenakelei, geel walstro, eenhoofdig biggenkruid enzovoort, enzovoort. En salie, de plant waar de kolibrievlinder op afkomt, die drie van ons nog even te zien krijgen, te kort helaas voor een foto. Omdat we deze vakantie ook willen zwemmen en wandelen, zullen we niet steeds optrekken met de bloemengroep. Maar deze eerste dag drukt een stempel op de rest van ons verblijf. Omhoogkijken deden we altijd al, we hebben nu ook omlaag leren kijken. Met dank aan de onvolprezen Betty Kooistra en haar enthousiaste adepten.

De trollius, hellingen vol op vrijwel elke juniwandeling in de omgeving van Tschiertschen

Enkele leden van de bloemetjesgroep in karakteristieke lichaamshouding

Potentilla erecta: zo’n machtige naam voor zo’n bescheiden bloempje

Het vrouwenschoentje doet zijn naam eer aan; geel schoentje met donkerrode lintveters, en dan die gespikkelde binnenkant; je zou er zo instappen!

Alpenwondklaver. Klinkt zielig. Terwijl deze gele schoonheid er toch niet echt gewond uitziet. Even opgezocht. Wikipedia zegt: Het woord ‘wond’ in de naam geeft aan dat de plant in de volksgeneeskunde gebruikt werd wonden te genezen.

Voor dit prachtige spinsel – alsof een breister rode draadjes katoen losjes heeft verweven met zilverige pluisdraden – hebben we zoveel verschillende namen gekregen van mensen aan wie we vroegen wat dit nu eigenlijk was, dat we het niet meer weten. 

 Koele meertjes

‘Ihr seid Eisbrecher!’ zei de Zwitserse wegwerker die ons had zien zwemmen in de Grüensee. Terwijl het water daar toch echt niet kouder was dan een graad of zestien. Dan de Urdensee! Het busje van hotel Gürgaletsch brengt ons naar Löser. We wandelen door het prachtige Urdental en als we even later over de Alpweg naar Inner Urden lopen, zien we beneden ons de bloemengroep, verspreid langs het pad, in karakteristieke lichaamshouding. Zelf zetten we er vandaag net als een viertal anderen de pas in.

‘De Urdensee, ik weet niet of het al kan,’ had Tobias gezegd. ‘Een week of wat geleden was het pad nog dichtgesneeuwd.’ We wagen het erop en hebben geluk; er ligt nog wel sneeuw, maar we kunnen er net langs. En we belanden in een sprookje. Langs één van de hellingen klatert ijswater het meer in. Het water in het meer is rimpelloos en de vlekken sneeuw langs de hellingen aan de overkant spiegelen zich in het gladde oppervlak. Paul verklaart me voor gek, maar ik moet erin. Even later voel ik me inderdaad een ijsbreker. Na een paar minuten houd ik het dan ook voor gezien, maar wat een ervaring! Ook de tocht die we de dag erop maken, de schitterende Sarner-Alp-graatwandeling, biedt ons aan het eind zwempret, van een wat minder ijzige soort. We schatten het water van de Pascuminer See op een graad of twintig. Het is er paradijselijk zwemmen, met uitzicht op de Piz Beverin.

Nu we toch bergmeertjes aan het verzamelen zijn, willen we ook weleens naar de Crestasee bij Flims. Hoewel je er niet met de auto kunt komen (de wandeling erheen is vlak, gemakkelijk en mooi) is het toeristischer dan de andere meertjes in ons verhaal. Er is een restaurant, een officieel Badestrand en een kiosk waar je entree moet betalen. Maar het heeft die ochtend een beetje geregend, de kiosk is dicht en we hebben ook dit meertje voor onszelf. Watertemperatuur 20 graden, zegt een bordje op de kiosk. Het wordt saai, maar ook hier is het verrukkelijk zwemmen. Terug naar de Grüensee uit de eerste regel van deze alinea. Alweer: een juweel! Alweer: een romantische zwempartij! Voorafgegaan door een idyllische wandeling en een spannend ritje met de auto.

Tobias zet de Grüensee binnenkort op het programma, maar wij moeten er nog even op eigen gelegenheid heen. In de Dorfladen van Langwies kopen we een Tagesbewilligung. Dan gaat het omhoog, over een bochtig weggetje, eerst nog asfalt, dan grind, zo smal dat er maar één auto op past. Komt er een tegenligger, dan moet je achteruit naar een uitwijkhaven, waarvan er maar weinig zijn. Opgelucht parkeren we de auto bij Berggasthaus Strassberg. Waarna we door zeeën van alpenbloemen naar de Durannapass marcheren. De pas over en dan: dat betoverende meertje! Op de oever kijken we even naar drie eenden die nu eens vredig zwemmen, dan weer een zotte duik nemen. We volgen hun voorbeeld.

De Urdensee, 12 juni 2017. IJskoud water klatert het meer in. Het gladde oppervlak weerspiegelt de sneeuw.

Zwemmen in de Urdensee. Langer dan een paar minuten houd je het in juni niet vol. In juli en augustus schijnt het meer een stuk warmer te worden.

Graatwandeling Sarner Alp. Koninginnepage op de Präzer Höhi. Gespot door iemand van de bloemetjesgroep, vervolgens door iedereen gefotografeerd. 

Graatwandeling Sarner Alp. Trolliussen op de Tguma.

Onderweg naar de Crestasee bij Flims: paradijslelie. Dat hopen we tenminste. 

Crestasee bij Flims. Drukker bezocht dan de andere bergmeertjes die we op onze tochten zijn tegengekomen. Met Badestrand, kiosk en steiger. Maar niettemin een heerlijke zwemplek en als het weer even wat minder is, is het ook hier doodstil.

Wandeling in het Fondei: de Grüensee. Idyllischer kan het niet. En de wandeling er heen vanaf het dorpje Strassberg is prachtig.

Van de Grüensee door een zee van bloemen terug naar Strassberg.

Je gaat niet in de eerste plaats naar de Alpen om te zwemmen. Dat het op zoveel plaatsen kon, ook in juni al, was voor ons dan ook een openbaring. Ondertussen zijn we de les van de eerste dag niet vergeten. Behalve omhoog zijn we ook omlaag blijven kijken. Bij de Urdensee zagen we velden vol intens blauwe gentianen, in Strassberg op weg naar de Grüensee een helling vol kolfklokjes.  Op weg naar de Crestasee zagen we alpenanemonen, het vogelnestje en andere orchideeën, en toen we op de laatste dag van onze vakantie de Gürgaletsch beklommen werden we getrakteerd op onafzienbare tapijten van alpenroosjes rond Farur. En overal en altijd weer de trollius!

Gentianen bij de Urdensee

Een veld vol kolfklokjes in Strassberg. 

Graatweg terug vanaf de Gürgaletsch.

 En overal en altijd weer de trollius!

Het was een week vol verrassingen, een onvergetelijke week. Bedankt Tobias, Frank, Lyset, Wijnand en last but not least Suzanne, de kok, die zulke heerlijke maaltijden voor ons bereidde.

Paul en Josephine

Er kwam al eerder een blog met een vakantie verslag uit de pen van Josephine en Paul. Het heet "diamantjes op de sneeuw" en je kan het lezen als je  hier klikt.