Vogels kijken rond Tschiertschen

Geschreven door Henrik de Nie

Vroeger was ik verslaafd aan Scandinavië en vond ik de Alpen meer iets voor bejaarden. Dit veranderde drastisch toen ik in 2008 voor het eerst in Zwitserland was en van Tschiertschen omhoog klom naar berghaus Joch. Sabbelend aan een glaasje  mineraalwater met appelsap dat de Zwitsers serveren als Schorley, kwam op ooghoogte een steenarend langs vliegen. Nooit eerder zag ik een arend zo dichtbij in het wild en ik werd onmiddellijk verliefd op Zwitserland, hoewel ik daarna niet meer een steenarend van zo dichtbij zag.

Voor de oplettende, in vogels geïnteresseerde wandelaar is echter heel veel te beleven rond Tschiertschen. Als je hoog op een alpenhelling plotseling marmotten hoort fluiten, heb je grote kans dat de arend in de buurt is. Tuur de bergkam dan zorgvuldig af. Overigens is de dichtheid aan roofvogels hier lager dan ik op de Veluwe gewend ben. Ze zijn er waarschijnlijk wel, sperwer, havik, torenvalk en slechtvalk, maar de trefkans is laag.

Heel in de verte zie je een Lammergier

Als wandelaar begin je in het dorp en het eerste dat in het voorjaar opvalt zijn de vele zangvogels.
Enerzijds zijn dat de “gewone” soorten die je in Nederland hoort zoals zwartkop, huismus, vink, zanglijster en merel anderzijds zijn er soorten die veel minder of helemaal niet in Nederland te horen zijn, zoals de zwarte roodstaart (bijna op ieder huis hier), Europese kanarie en bergfluiter. De zang van de bergfluiter lijkt op de tjetter van de braamsluiper (die hier ook voorkomt) maar klinkt droger.

Daar waar veel, en wild ogend sparrenbos op de berghellingen staat, wordt het voor de vogelaar opletten, want daar zitten de meer bijzondere soorten. Het valt me echter op dat ook gewone soorten als grote lijster, kramsvogel (hier broedvogel), zanglijster en heggemus tot in de alpine zone (1800 meter) in het bos te horen zijn. Maar hier zitten ook de beflijsters, kleine barmsijsjes en heb je kans op de ontmoeting met een hazelhoen, drieteenspecht en korhoen (een van de gasten zag zelfs een hen met kuikens). Vooral het Zeznaser Wald is een mooie plek voor bijzondere bosvogels.

Gespot tijdens een wandeling op de Heinzenberg

Hieronder staat een lijst van vogels die in zag ik tijdens een week (10-17 juni) bergwandelen met altijd de verrekijker paraat, maar zonder speciale voorkennis van lokaal bekende vogelkenners en alleen mijn eigen ervaring. Aan de lijst ontbreken dus soorten die hier waarschijnlijk ook zitten, maar iets meer moeite en voorkennis vergen zoals alpenheggemus, alpenkauw, uilensoorten en sneeuwvink.

De notenkraker

Steenarend (alpiene zone)

Buizerd (1x in het bos)

Sperwer (Bij Furggliss)

Torenvalk (slechts een paar keer gehoord)

Slechtvalk? (bij beklimming Gürlaletz)

Alpensneeuwhoen (alpiene zone, diverse malen gezien, ook door andere deelnemers die geen fanatieke vogelkijkers waren)

Hazelhoen (langsvliegend, bij Usser Urden)

Korhoen (diverse waarnemingen van deelnemers, boszone 1600-1800 m)

Houtduif

Koekoek

Gierzwaluw

Zwarte specht (gehoord)

Groene specht (gehoord)

Kleine bonte specht (gezien door Sinie)

Grote bonte specht (gehoord)

Drieteenspecht (1x langs niet als wandelroute gemarkeerde bosweg door Zeznaser Wald)

Rotszwaluw (nest in dorp)

Huiszwaluw

Boerenzwaluw

Waterpieper (open terrein 1800 tot 3000 m)

Boompieper (oppassen, soms bijna in biotoop van waterpieper, zo lang er nog boompjes staan)

Witte kwikstaart

Grote gele kwikstaart (in 2008 bij houtzaagmolen)

Winterkoning

Waterspreeuw (bij Urdenbach)

Heggemus (soms nog hoog te horen in alpiene zone met struikgewas)

Roodborst

Gekraagde roodstaart (Bij Furggliss)

Zwarte roodstaart

Tapuit (broedt hier in open terrein met stenen in alpiene zone)

Zanglijster (zingt met eigen dialect)

Grote lijster

Kramsvogel (broedvogel, soms in biotoop beflijster)

Merel

Beflijster

Zwartkop

Braamsluiper

Bergfluiter (let op de “droge” triller)

Tjiftjaf (fitis niet gehoord)

Goudhaan

Vuurgoudhaan (mijn indruk: algemener dan goudhaan)

Koolmees (vooral bij huizen)

Kuifmees

Zwarte mees (meest algemene mees in het bos)

Matkop (nu begrijp je waarom die montanus heeft als achtervoegsel)

Boomklever

Rotsklever (gelukstreffer in 2008 bij Wolfgruoben)

Kortsnavelboomkruiper (begin Schanfigger Höhenweg)

Gaai

Notenkraker (Ruchtobel en bij berghaus Ochsenalp)

Raaf (niet talrijk)

Zwarte kraai

Huismus

Vink

Kleine barmsijs

Putter

Sijs

Europese kanarie

Kruisbek (Zeznaser Wald)

Geelgors

Dit is Henrik opweg naar de Gürgaletsch

De foto`s zijn door Frank gemaakt. Meer weten over de Alpennatuur in Tschiertschen? In juni,juli en september bieden wij weken aan met het thema "Alpennnatuur" met Kees boele. Lees er meer over op onze website.